ماه مبارک رمضان برترین و پرفضیلت ترین ماه برای بندگان خدا است و در این ماه، مسلمانان بسیاری برای تقویت صبر و جمع آوری اعمال ثواب عمل روزه را به جا می آورند. در حقیقت ماه رمضان فرصتی دست نیافتنی برای انسان ها است تا روح خود را جلا بخشند و از هرگونه بدی، فساد و اعمال نادرست فاصله بگیرند.

از این رو ما در این مقاله تصمیم داریم تا اعمال ماه رمضان، که بخشی از آن مربوط به مستحبات این ماه می شود را معرفی کرده و به صورت تخصصی به آن بپردازیم و از شما خواننده عزیز دعوت می کنیم تا پایان این متن همراه ما بوده و ما را از دعای خیر خود بهره مند سازید.

چرا باید اعمال مستحبی در ماه رمضان را به جا آورد؟

در این ماه فضیلت بسیار زیادی وجود دارد بطوریکه حضرت پیامبر (ص) فرموده اند: هر کسی که در این ماه تنها یک آیه از قران را تلاوت نماید همانند کسی است که کل قران را ختم کرده باشد.

بنابراین طبق گفته ایشان پی می بریم که علاوه بر روزه گرفتن در این ماه، با انجام هر کار خیر و نیکی می توانیم ثواب دو برابر آن کار را دریافت نماییم و زیارتی با کیفیت تر و حس وحالی بهتر را نصیب خود کنیم.

در ادامه به توضیح اعمال مستحبی و انواع این اعمال در ماه مبارک رمضان می پردازیم.

معنای عمل مستحب

مستحب به معنی پسندیده یا مورد علاقه است. در اسلام، اقدامات مستحب اعمالی هستند که انجام آنها موجب تحسین و پاداش الهی می  شود، اما عدم انجام آنها موجب مجازات نمی  شود.

با توجه به تعریف بالا؛ اعمال مستحب ماه رمضان نیز اعمالی هستند که انجام آنها در ماه مبارک واجب نیست اما چنانچه فرد روزه دار این اعمال را به جا بیاورد، مقدار ثواب و سهم بیشتری از هدایای الهی مخصوص رمضان را دریافت کرده است.

انواع اعمال مستحبی در ماه رمضان

این دسته از اعمال بر اساس برخی کتاب های مذهبی ممکن است متفاوت باشد اما چندین مورد بسیار رایج که توسط ائمه و مراجع تقلید بسیاری توصیه شده است در ادامه به همراه توضیحات ذکر گردیده است:

تلاوت و خواندن قران

پاسخ به این سوال کمی تخصصی است زیرا میزان ثواب تلاوت و خواندن قرآن در ماه رمضان به بخش اعظمی از اعمالی که در این ماه انجام می  دهیم بستگی دارد. این ماه، ماهی است که پر برکت بوده و به خصوص تمرکز بر عبادات و اعمال نیکو اهمیت بسیاری دارد. تلاوت و خواندن قرآن در این ماه از اهمیت بالایی برخوردار است و برخی از مراجع دینی به آن تاکید دارند.

به طور کلی، انجام عبادات و اعمال نیکو در ماه رمضان به معنای تقویت ایمان و روحانیت ما می  باشد و بنابراین ممکن است خداوند به افرادی که تلاوت و خواندن قرآن را فراوانی انجام دهند، ثواب بیشتری بدهد. اما پایبندی و اخلاص در انجام هر عملی، از جمله تلاوت و خواندن قرآن، مهمترین عامل برای بهره  مندی از ثواب و پاداش الهی است.

در نهایت، بهترین راه برای بهره  مندی از ثواب تلاوت و خواندن قرآن در ماه رمضان، علاقه و اخلاص در انجام این عبادات و اعمال نیکو است. اما توجه به انجام سایر عبادات نیز به جای تنها تمرکز بر تلاوت و خواندن قرآن مهم است.

دعا وطلب بخشش از درگاه خداوند

همچنین دعا و طلب بخشش از خداوند در ماه مبارک رمضان دارای اهمیت بسیار بالایی است. این ماه برای مسلمانان فرصتی عالی برای توبه، تلاش برای بهبود خود و افزایش انس با خداست. در این ماه، مؤمنان به سوی آسمان دعا می  کنند و از درگاه الهی بخشش و رحمت الهی را طلب می  کنند. این عمل نشان از فروتنی و تواضع نسبت به خالق است و می  تواند منجر به برکت و بخشش الهی شود. امیدوارم که تمامی دعاهای شما در این ماه مبارک مستجاب شود.

روزهای مخصوص ماه رمضان

در ماه رمضان روزهای به خصوص و ارزشمندی وجود دارد که مسلمانان روزه دار در این مناسبات، این ماه را گرامی داشته و به عبادت و راز ونیاز با خداوند تا سحر مشغول هستند.

شب های قدر مثالی از این مناسبت های خاص و پرفضیلت ماه مبارک رمضان است که بسیاری از افراد با خواندن دعا و مناجات مخصوص آن و همینطور اعمال مستحبی مخصوص مانند غسل و نماز؛ این روزها و شب ها را گرامی می دارند.

پخش افطاری و صدقه مخصوص ماه رمضان

از جمله اعمال مستحب مخصوص ماه رمضان، برپا کردن سفره های سحر و یا افطار برای دیگر روزه داران است و بسیاری از افراد نیز در روزهای ماه مبارک رمضان نذورات و صدقه های خود را اینگونه پرداخت کرده و در تعدادی از مساجد یا حسینیه ها و یا حتی در منزل خود سفره افطاری و سحر برپا می کنند.

همینطور برخی افراد روزه دار برای بعضی از خانواده های بی بضاعت بسته های افطاری مخصوص جمع آوری کرده و به درب منزل آنان می برند.

غسل مخصوص در ماه رمضان

در ماه رمضان چندین روز بخصوص وجود دارد که غسل کردن در آن روزها نوعی عمل مستحب به حساب آمده و طبق توصیه بزرگان، انجام این غسل در این روزها فضیلت بسیار دارد.

برای مثال در شب های  ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷ و ۲۹ و همینطور ده روز آخر ماه مبارک رمضان، غسل کردن بسیار مستحب است. یکی دیگر از روزهای ارزشمند در این ماه، روز اول ماه مبارک است و بسیاری از افراد روزه دار نیز در این روز غسل مستحب خود را به جا می آورند.

کارهای مستحب در زمان افطاری یا سحر

در زمان افطار، انجام کارهایی مانند دعا کردن، صدقه دادن، قرائت قرآن، زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) و استغفار کردن از شیطان مستحب است. همچنین، در زمان سحر نیز می  توانید دعا کنید، زیارت حضرت امام حسین    (علیه السلام) را انجام دهید و قرائت آیاتی از قرآن کریم، به ویژه سوره ملک و سوره واقعه به عنوان اعمال مستحب در این زمان انجام دهید.

همچنین در شب های قدر خواندن دعای جوشن کبیر نیز یکی از پر فضیلت ترین اعمالی است که عموم مسلمانان به انجام آن مشغول می شوند.

سخن پایانی

همانطور که در ابتدای این مقاله عنوان کردیم، اعمال مستحب در واقع اعمالی هستند که توشه انسان ها از کارهای معنوی و ثواب را پر می کنند و بر ارزش کارهای نیکی که انجام می دهند می افزاید، بنابراین اگر در هر زمان از انجام آنها ناتوان بودید نگران ارتکاب گناه یا مواردی همانند آن نباشید.

سوالات متداول

آیا خواندن دعای جوشن کبیر در شب های قدر نیز جزو اعمال مستحب ماه مبارک رمضان است؟

بله، خواندن این دعا مستحب است اما طبق توصیه ها و سفارشات بزرگان فضیلت بسیاری دارد.

آیا رفتن به زیارت ائمه اطهار در ماه مبارک رمضان نیز مستحب شمرده می شود؟

بله، با وجود ثواب و اهمیت بسیار زیارت امامان، اما این عمل نیز مستحب شناخته می شود.