عاشورا:روز مخصوص زیارت امام حسین علیه السلام
عاشورا یکی از روزهایی است که برای آن زیارت مخصوص امام حسین علیه السلام وارد شده است و در احادیث فراوانی از فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام در این روز سخن به میان آمده است.
از میان احادیث فراوان تنها به چند حدیثی که در کتاب شریف کامل الزیارات به آن اشاره شده است می پردازیم:
حدیث اول
جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ
جابر گفت: در روز عاشوراء محضر مبارك حضرت جعفر بن محمّد عليهما السّلام رسيدم،
فَقَالَ لِي هَؤُلَاءِ زُوَّارُ اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى الْمَزُورِ أَنْ يُكْرِمَ الزَّائِرَ
حضرت به من فرمودند: اين گروه (زائرين ابا عبد اللَّه الحسين عليه السّلام) زوّار خدا بوده و بر مزور واجب است كه زائر را اكرام نمايد،
مَنْ بَاتَ عِنْدَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ع لَيْلَةَ عَاشُورَاءَ لَقِيَ اللَّهَ مُلَطَّخاً بِدَمِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
كسى كه نزد قبر مطهر حضرت ابا عبد اللَّه الحسين عليه السّلام در شب عاشوراء بيتوته كند روز قيامت خدا را ملاقات مى كند در حالى كه به خون خودش آلوده بوده
كَأَنَّمَا قُتِلَ مَعَهُ فِي عَرْصَتِهِ [عَصْرِهِ]
گويا در ركاب حضرت ابا عبد اللَّه عليه السّلام در عرصه كربلا شهيد گشته است.
وَ قَالَ مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ ع أَيْ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَ [أَوْ] بَاتَ عِنْدَهُ كَانَ كَمَنِ اسْتُشْهِدَ بَيْنَ يَدَيْهِ.
و نيز فرمودند: و كسى كه قبر امام حسين عليه السّلام را روز عاشوراء زيارت كرده و بالاى قبر بيتوته نمايد مثل كسى است كه در مقابل آن حضرت شهيد شده باشد.
حدیث دوم
از حضرت ابو عبد اللَّه عليه السّلام نقل شده كه آن حضرت فرمودند:
مَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ.
كسى كه حضرت امام حسين عليه السّلام را روز عاشوراء زيارت كند بهشت بر او واجب مى گردد.
حدیث سوم
أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام فرمودند:
مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ يَوْمَ عَاشُورَاءَ عَارِفاً بِحَقِّهِ
كسى كه قبر مطهّر حضرت حسين بن على عليهما السّلام را در روز عاشوراء زيارت كند در حالى كه عارف به حق آن حضرت باشد
كَانَ كَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِي عَرْشِهِ.
مثل كسى است كه خدا را در عرش زيارت كرده است.
حدیث چهارم
عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ ع قَالَ
جعفر بن محمّد الصّادق عليهما السّلام فرمودند:
مَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ ع لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ
كسى كه حضرت امام حسين عليه السّلام را شب نيمه شعبان زيارت كند خداوند متعال گناهان گذشته و آينده اش را مى آمرزد،
وَ مَنْ زَارَهُ يَوْمَ عَرَفَةَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ ثَوَابَ أَلْفِ حِجَّةٍ مُتَقَبَّلَةٍ- وَ أَلْفِ عُمْرَةٍ مَبْرُورَةٍ
و كسى كه آن حضرت را روز عرفه زيارت نمايد خداوند منّان ثواب هزار حجّ و هزار عمره قبول شده را برايش مى نويسد،
وَ مَنْ زَارَهُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَكَأَنَّمَا زَارَ اللَّهَ فَوْقَ [فِي] عَرْشِهِ.
و كسى كه آن حضرت را روز عاشوراء زيارت نمايد مانند كسى است كه حق تعالى را بالاى عرشش زيارت كرده باشد.
مباهله
مباهله ، درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هر کدام ادعای حقانیت دارند.
مباهله در تاریخ اسلام به ماجرایی اشاره دارد که طی آن، پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) پس از مناظره با مسیحیانِ نجران و ایمان نیاوردن آنان، پیشنهاد مباهله داد و آنان پذیرفتند. با این حال مسیحیان نجران، در روز موعود از این کار خودداری کردند.
بنابر اعتقادات شیعی، جریان مباهله پیامبر( (صلی الله علیه و آله ) نه تنها نشانگر حقانیت اصل دعوت پیامبر( (صلی الله علیه و آله ) است، بلکه بر فضیلت همراهان او (حضرت علی، فاطمه و حسنین) در این ماجرا دلالت می‌کند. شیعیان بر این اساس، معتقدند امام علی(علیه السلام) بر اساس آیه مباهله، به منزلۀ نَفْس و جان پیامبر است. واقعه مباهله در ۲۴ ذی‌الحجه سال نهم هجری روی داد و آیه ۶۱ سوره آل عمران به آن اشاره دارد.
درباره زمان مباهله شیخ مفید می‌نویسد این واقعه پس از فتح مکه (سال هشتم هجری) و قبل از حجة الوداع (سال دهم هجری) رخ داد.روز مباهله را برخی ۲۴ ذی‌الحجه و برخی روز ۲۱ این ماه دانسته‌اند.شیخ انصاری روز ۲۴ ذی الحجه را نظر مشهور دانسته و غسل در این روز را مستحب می‌داند.شیخ عباس قمی، در کتاب مفاتیح الجنان اعمال این روز را در روز ۲۴ ذی‌الحجه ذکر می‌کند، که از جمله اعمال آن، غسل و روزه و زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام است.
احتجاج امام رضا( علیه السلام ) به مباهله
روزی مأمون به امام رضا(علیه السلام) گفت: بزرگترین فضیلت امام علی( علیه السلام ) را که قرآن بر آن دلالت دارد به من بگو. امام رضا ( علیه السلام ) فرمود: فضیلت او در مباهله. سپس آیه مباهله را قرائت کرد و گفت:رسول خدا( صلی الله علیه و آله )، امام حسن( علیه السلام ) و امام حسین( علیه السلام ) را دعوت کرد که پسرانش بودند، و حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را دعوت کرد که در اینجا مصداق کلمه زنان است و امام علی( علیه السلام ) را دعوت نمود که به حکم خداوند عزّ و جلّ، نفس [= جان] پیامبر( صلی الله علیه و آله ) است. هیچ آفریده‌ای برتر از پیامبر( صلی الله علیه و آله ) نیست؛ پس به حکم خداوند، بایستی کسی برتر از نَفْس[جان] پیامبر( صلی الله علیه و آله ) نباشد.
غدیر: روز مخصوص زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام
غدیر در بین اعیاد اسلامی، جزو بزرگترین اعیاد اسلامی شمرده می‌شود و آن را «عیدالاکبر» می‌نامند، در این راستا پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ أَفْضَلُ أَعْیَادِ أُمَّتِی وَ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَمَرَنِی اللهُ تَعَالَى ذِکْرُهُ فِیهِ بِنَصْبِ أَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) عَلَماً لِأُمَّتِی یَهْتَدُونَ بِهِ مِنْ بَعْدِی وَ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَکْمَلَ اللهُ فِیهِ الدِّینَ وَ أَتَمَّ عَلَى أُمَّتِی فِیهِ النِّعْمَةَ وَ رَضِیَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِینا»؛ «روز غدیر خم، برترین عید‌های امت من است و آن، روزی است که خداوند بزرگ دستور داد آن روز برادرم، علیّ بن ابی طالب را به عنوان عَلَم امّتم منصوب کنم، تا بعد از من، مردم توسط او هدایت شوند و آن، روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید.»
از اعمال وارد شده در روز غدیر زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام از دور و نزدیک است.این زیارت که زیارت غدیریه نام دارد از جمله زیارات مأثوره است که از امام هادی علیه السلام به شیعیان رسیده است.
همه راویان این زیارت از بزرگان شیعه هستند و در وثاقت هیچ‌یک از آنان تردید نشده است.
شیخ عباس قمی درباره زمان خواندن این زیارت با استناد به کلام عثمان بن سعیدمی‌نویسد: «این زیارت را در هر روز از نزدیک ودور می‌شود خواند و این فایده جلیله‌ای است که البته راغبین در عبادت و شایقین زیارت حضرت شاه ولایت آن را غنیمت خواهند شمرد»
محور اصلی زیارت غدیریه، اصل تولی و تبری است که در فرهنگ شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد. محتوای اصلی این زیارت بیان فضایل امیرالمؤمنین علیه السلام است.